Rozwój przemysłu tworzyw sztucznych przełożył się na szereg innowacyjnych rozwiązań w elektrotechnice, przykładem jest tu zastosowanie tulejek izolacyjnych z tworzyw sztucznych w końcówkach kablowych. Na rynku istnieje wiele rozwiązań w tym obszarze, zróżnicowanych pod względem konstrukcji i materiału. Duża różnorodność oferty pozwala instalatorowi dobrać końcówkę optymalnie dostosowaną do potrzeb, dlatego też stosowane do niedawna tradycyjne końcówki nieizolowane coraz częściej zastępowane są końcówkami w izolacji ułatwiając pracę elektromonterom, oszczędzając czas i poprawiając jakość nowoczesnych instalacji elektrycznych. 

Izolacja stosowana w końcówkach kablowych spełnia szereg różnorakich funkcji:

1. Stanowi osłonę zaciskanej części końcówki oraz żyły przewodu, z której zdjęto izolację

2. Izolacja termokurczliwa dodatkowo uszczelnia połączenie, zapewniając w ten sposób lepszą ochronę przed wnikaniem wilgoci i zanieczyszczeń 

3. Zabezpiecza przed kontaktem sąsiadujące ze sobą przewody – chroni przed zwarciem

4. Ogranicza zakres przeginania przewodu w miejscu połączenia z końcówką – zmniejsza ryzyko przerwania przewodu

5. Izolacja termokurczliwa zwiększa sztywność połączenia - poprawia w ten sposób odporność na drgania i zmniejsza ryzyko przerwania połączenia czy też wyrwania przewodu. 

6. Ułatwia aplikację przewodów wielodrutowych dzięki odpowiedniemu ukształtowanie tulejki izolacyjnej - rozszerzenie na końcu tulejki czy też stożkowe ukształtowanie wewnętrznej powierzchni izolacji (tzw. „easy entry” - dotyczy PA i PC) 

7. Pomaga w identyfikacji przekroju końcówki poprzez wprowadzenie systemu kolorów powiązanych z przekrojami znamionowymi

Najpopularniejsze, ze względu na korzystną cenę, są końcówki wyposażone w tulejki izolacyjne z PCV, lecz izolacja z tego materiału nie może być wykonana w wersji „easy entry”, ze względu na właściwości surowca. Konstrukcja „easy entry” stosowana jest jedynie w przypadku izolacji poliamidowej (PA) i poliwęglanowej (PC). 

 BUDOWA I TYPY IZOLACJI KOŃCÓWEK ZE SZWEM

PCV, Termokurczliwa 
 
Rysunek 1

PA: PC

Rysunek 2

Tulejka izolacyjna naciągnięta na część rurową końcówki może mieć formę:
• rurki z PCV lub rurki termokurczliwej (patrz rys. 1). Izolacja może posiadać rozszerzenie na końcu ułatwiające aplikację przewodu. 
• rurki z PA lub PC (patrz rys. 2), o ukształtowanej stożkowo powierzchni wewnętrznej – tzw. „easy entry”.
Konstrukcja taka ułatwia aplikację przewodu i znacznie przyśpiesza montaż. 

 
PCV

Termokruczliwa

PA

PC

BUDOWA I TYPY IZOLACJI KOŃCÓWEK KONEKTOROWYCH

Tulejka izolacyjna może mieć formę:
1. rurki z PCV (patrz rys. 3). Izolacja może posiadać rozszerzenie na końcu ułatwiające aplikację przewodu. 
2. rurki z PCV lub rurki termokurczliwej (patrz rys. 4) 
3. rurki z PA lub PC (patrz rys. 5)
W przypadku 1 tulejka izolacyjna naciągnięta jest na część rurową końcówki

W przypadkach 2 i 3 tulejka izolacyjna naciągnięta jest na pocynowaną tulejkę miedzianą, osadzoną na rurowej części końcówki. Tulejka miedziana posiada wewnętrzną powierzchnię ukształtowaną stożkowo zwaną „easy entry”. Konstrukcja taka ułatwia wsuwanie przewodu i znacznie przyśpiesza montaż

Rysunek 3

Rysunek 4

Rysunek 5

Różnice w budowie izolacji końcówki konektorowej z dodatkową tuleją miedzianą i bez.

 PCV bez tulei miedzianej

Zaciśnięcie tylko na żyle przewodu Izolacja końcówki pełni rolę „odgiętki".

PCV, Termokurczliwa, PA, PC z dodatkową tuleją miedzianą


Zaciśnięcie na żyle i na izolacji przewodu - zwiększenie odporności połączenia na drgania.

 ZALETY IZOLACJI TERMOKURCZLIWEJ

Wytrzymałe, grubościenne koszulki termokurczliwe stosowane jako izolacja końcówek mają następujące zalety:
1. Są odporne na uszkodzenia mechaniczne. 
2. Charakteryzują się dobrą odpornością na rozpuszczalniki, kwasy i zasady. 
3. Koszulka jest od wewnątrz powleczona klejem termoplastycznym, który topi się podczas obkurczania uszczelniając połączenie, w ten sposób zabezpiecza przed środowiskiem zewnętrznym i dostępem wilgoci. 
Dzięki tym cechom izolacja termokurczliwa idealnie sprawdza się przy ochronie złącz i zacisków kablowych umieszczonych zarówno na zewnątrz jak i pod ziemią. Ponadto może być wykorzystywana jako podstawowa izolacja elektryczna oraz jako zabezpieczenie kabli i przewodów przed uszkodzeniami mechanicznymi. Końcówki z takim rodzajem izolacji znajdują głównie zastosowanie podczas: zabezpieczania połączeń przewodów, łączenia i napraw kabli energetycznych NN i telekomunikacyjnych, w pracach mających na celu odtwarzanie izolacji żył i powłoki. 

IDENTYFIKACJA PRZEKROJU KOŃCÓWKI IZOLOWANEJ

W celu ułatwienia identyfikacji przekrojów końcówek poszczególnym wielkościom znamionowym izolacji zostały przypisane określone kolory, tak jak w tabeli poniżej:

PARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW IZOLACYJNYCH 

W celu ułatwieniu doboru materiału izolacji końcówki do przewidywanego zastosowania i warunków pracy połączenia zaciskowego zamieszczono poniżej parametry fizyko-mechaniczne tworzyw stosowanych na izolacje

* Zakres temperatur pracy określa temperaturę pracy izolacji, nie temperaturę otoczenia! Należy pamiętać, że temperatura przewodu i końcówki wzrasta w wyniku przepływu prądu. 
**Temperaturę pracy izolacji poliamidowej i poliwęglanowej można podnieść stosując dodatki stabilizujące, nie więcej jednak niż o 5 %. 

TECHNIKA ZACISKANIA KOŃCÓWEK IZOLOWANYCH

Technika zaciśnięcia końcówki kablowej izolowanej polega nie tylko na odkształceniu materiału końcówki i przewodu, ale także materiału tulejki izolacyjnej, która jest wtłoczona na część zaciskaną końcówki. Istotną innowacją w procesie zaciskania jest to, iż do jego wykonania możemy użyć tego samego narzędzia niezależnie od typu i rodzaju zastosowanej izolacji. 
Należy bezwzględnie pamiętać, że tulejka izolacyjna nie stanowi ochrony przed porażeniem. Zazwyczaj izolacja nie pokrywa całkowicie elementów pod napięciem, ponadto izolacja może zostać uszkodzona w procesie zaprasowywania.